Францын “Орано Майнинг" өнөөдөр УИХ-д Засгийн газрын тэргүүн танилцуулах Хөрөнгө оруулалтын гэрээ хүртэл 27 жил зарцуулсан байна. Энэ гэрээ бидний хувьд Оюутолгойн гэрээнээс хойших барууны хөрөнгө оруулагчтай байгуулах анхны гэрээ болох юм.
Оюутолгойн гэрээг 15 жилийн өмнө манай улс байгуулж, тэр цагаас өнөөдрийг хүртэл сайн, муугийн дэнс цаг үргэлж хөвөрсөн. Маргаан мэтгэлцээн ч дуусаагүй. Энд гарсан оноог бататгаж, алдааг давтах учиргүй гэж засаг төр, нийгэм үзэж, урт хугацааны хэлцэл өрнөсөн.
Цөмийн энергийн тухай хуульдаа манайх яаравчлан нэмэлт өөрчлөлт оруулж, гэрээ байгуулах цаг хугацааг ойртуулж, хэлцэл өндөрлөх үүд хаалга руу хөтөлсөн. Жилийн өмнө батлагдаж магадгүй байсан “Орано Майнинг"-ийн Хөрөнгө оруулалтын гэрээг Засгийн газар УИХ-д өнөөдөр танилцуулна.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн хувьд буцах аргагүй, нүүр тулсан том түүхэн хариуцлагын өмнө хүрч ирлээ. Хамтарсан Засгийн газрын магадгүй хамтдаа үлдээх, хамтдаа бүтээх хамгийн том үйл хэрэг нь энэ “Орано Майнинг" -тай хийх Хөрөнгө оруулалтын гэрээ ч байж магадгүй юм. Алдагдсан боломж бус авчрах ирээдүйн тухай ярих цаг ирлээ. Алдаа, оноог цаг хугацаа шүүх биз.
Оюутолгой бидэнд том сургамж, сурах зүйл үлдээсэн. Энэ гэрээнээс бид суралцсан. Эдийн засаг ч өөрчлөгдөн өнгөө хувиргасан. Том хөрөнгө оруулагчийн нөмөр нөлөө ч мэдрэгдсэн. Төслийн хаялга ч их байсан. Уран бол нүүрс, зэс, төмрийн хүдэр биш. Тийм болохоор илүү шинэ, илүү ярвигтай бас ээдрээтэй харилцаа, түншлэл юм. Ураны салбар хөгжих, тус салбар дахь хайгуул судалгаа эрчимжих эсэхийг “Орано Майнинг"-ийн Хөрөнгө оруулалтын гэрээ шийднэ.
Казахстан улс шиг ураны салбарт нөлөө бүхий том тоглогч байх уу, эсвэл уран, уул уурхайн салбараа улдан эсэргүүцсээр дуусах уу. Салаа замын уулзварт бид улсаараа ирлээ.
Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал "Авлига, Ашиг сонирхол дунд 27 жил туучсан Монгол-Францын Уран олборлох төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээг Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр боллоо. Хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн, ард түмэн, улс эх оронд үр ашигтай жишиг гэрээ болсон гэж ажлын хэсгийн ахлагчийн хувьд үзэж байгаа. Монгол улс нэг ч төгрөг гаргахгүйгээр Франц улс 100% хариуцаж уран олборлох үйлдвэр, байгаль орчин, нөхөн сэргээлтийн ажлыг хийнэ. Бид хяналт, шаардлагаа тавина. Үр өгөөжийн 51%-ийг ард түмэн хүртэнэ. Үндэсний баялгийн сан, хуримтлалын сан арвижих чухал ач холбогдолтой. Цаашлаад цөмийн эрчим хүч ашиглан атомын цахилгаан станцтай болох суурь тавигдана. Үр дүнд эрчим хүч хязгаарлагдмал бус хязгааргүй, үнэгүй шахуу болж, агаарын бохирдлоос ангижрах боломж бүрдэнэ. Монгол Улс Уранаар дамжуулан дэлхийн зах зээлд том тоглогч болно. Эдийн засаг, технологи гээд салбар бүрийн хөгжилд ахиц гарна. Эцсийн шийдвэрийг УИХ-аар хэлэлцэн шийдвэрлэнэ" гэж онцолсон.
Хүлээлт дагуулсан гуравдагч орны хөрөнгө оруулалт бүхий төсөл хөдлөх, Хөрөнгө оруулалтын гэрээг үзэглэх түүхэн цаг мөч энэ удаа тохиож магадгүй нь.
